5434’e tabi memurların kazanılmış hak aylığı ve emekli keseneğine esas aylık dereceleri, hesaplanacak olan emekli aylık ve emekli ikramiye tutarlarını etkileyen unsurlardır.
Soru: İyi günler; 25 Hizmet yılı, 1/4 derece kademe, 20 kıdem yılı, aylık oranı 1/1 olan emekli öğretmenim. 2200 olan ek göstergem. Öğretmenlerin 1. derecede olması halinde 3600 olması gereken ek göstergem 3000 yapıldı. İtiraz etmeme rağmen düzeltilmedi. Yasal hakkımı mahkeme yoluyla alabilir miyim? Bilgilendirirseniz çok memnun olurum.
Detaylar/Değerlendirmeler:
1 Ekim 2008 tarihinden önce memurluk hizmeti olanların intibak işlemleri, yani tahsillerine göre yükselebilecekleri derece ve kademeler iki intibak işlemi bulunur.
Birincisi 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri esas alınarak yapılan Kazanılmış Hak Aylığı intibak işlemi, ikincisi de 5434 sayılı Kanun Ek Madde 18 hükmü esas alınarak yapılan Emekli Keseneğine Esas Aylık intibak işlemidir.
Emekli keseneğine esas aylık (EKEA) ve Kazanılmış Hak Aylığı (KHA) neyi ifade etmektedir.
Farklı statülerde (işçi, esnaf, memurluk) geçen hizmetlerin toplamı memurluk hizmeti sırasında intibak işlemine tabi tutulur.
Bu hizmetlerin tamamının intibak işlemine tabi tutulması Emekli Keseneğine Esas Aylık intibakı olarak ifade edilir, memurluk hizmetleri ile işçi veya esnaflıktaki mesleği ile ilgili geçmiş kısımlarının intibak işlemine tabi tutulması da Kazanılmış Hak Aylığı intibakı olarak ifade edilir.
1- (KHA) Kazanılmış Hak Aylığı: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun intibak işlemlerine ait 36 ncı maddesi, geçici maddeleri, ek geçici maddeleri, 43 üncü maddesi, ayrıca 657 sayılı Kanuna ekli ek gösterge cetvelleri,
Kazanılmış Hak Aylığı, emeklilik aylık ve ikramiye tutarları bulunurken, unvana bağlı ek gösterge rakamının dikkate alınmasını sağlayan intibak işlemidir.
2-(EKEA) Emekli Keseneğine Esas Aylık: 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun ek 18 inci maddesi.
Emekli Keseneğine Esas aylık, emeklilik aylık ve ikramiye tutarları bulunurken, unvana bağlı ek gösterge rakamının dikkate alınmasını sağlayan intibak işlemi olmayıp, sigortalı hizmetlerden kazanılmış hak aylık hizmetinde değerlenmeyecek olan sürenin intibak işlemine tabi tutulup bulunan derece ve kademedir.
Sigortalı hizmetlerin, esnaflık hizmetlerinin, memurluk hizmetleriyle birleştirilerek derece ve kademe işlemine tabi tutulması 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun ek 18 inci maddesi ile olmaktadır.
İlgili maddeler:
5434 SK. Ek Madde 18 –
Sosyal Sigortalar Kanununa tabi görevlerde bulunduktan sonra iştirakçi olanların, emeklilik keseneklerine, personel kanunları gereğince kazanılmış hak olarak aldıkları derece ve kademe aylıkları üzerine, sigorta primi ödemek suretiyle geçirdikleri sürelerin, her yılı bir kademe ilerlemesine ve tahsil durumlarına göre her 2, 3, 4 veya 5 yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde eklenerek bulunacak derece ve kademe aylığı esas alınır.
Bunların, personel kanunlarına göre kazanılmış hak olarak aldıkları kademelerin ilerletildiği veya derecelerin yükseltildiği sürece, emeklilik keseneğine esas kademeleri ilerletilir ve dereceleri yükseltilir.
Ancak, bunların emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin yükseltilebilmesi için, tahsil durumları itibariyle personel kanunları hükümlerine göre, en son yükselebilecekleri dereceleri geçmemeleri ve bir derecede en az geçirilmiş gereken yıl sayısı kadar kademeden emeklilik keseneği ödemiş olmaları şarttır.
Şu kadar ki, 18 nci yaşın ikmalinden önce veya iştirakçi oldukları tarihteki tahsil derecelerinden daha aşağı bir tahsil derecesinde sigorta primi ödemek suretiyle geçirdikleri süreler dikkate alınmaz.
Sigorta primi ödemek suretiyle geçen sürelerin, personel kanunları hükümlerine göre, memuriyette geçmiş sayılmak suretiyle, kazanılmış hak derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilen kısımları, bu madde uyarınca, emeklilik keseneğine esas aylığın tesbitinde ayrıca nazara alınmaz.
657 SK. Madde 36 hükmü kısaca:
.
12 – .
d) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 16/4/2003 tarihli ve E.: 2003/22, K.: 2003/34 sayılı kararı ile.; Yeniden düzenleme: 17/9/2004 – 5234/1 md.) Memuriyette iken veya memuriyetten ayrılarak (87 nci maddeye tabi kurumlarda çalışanlar dahil) üst öğrenimi bitirenler, aynı üst öğrenimi tahsile ara vermeden başlayan ve normal süresi içinde bitirdikten sonra memuriyete giren emsallerinin ulaştıkları derece ve kademeyi aşmamak kaydıyla, bitirdikleri üst öğrenimin giriş derece ve kademesine memuriyette geçirdikleri başarılı hizmet sürelerinin tamamı her yıl bir kademe, her üç yıl bir derece hesabıyla ilave edilmek suretiyle bulunacak derece ve kademeye yükseltilirler.
.
C) 1 – Teknik hizmetler sınıfına girenlerden memurluğa girmeden önce yurt içinde veya yurt dışında mesleklerini serbest olarak veya resmi veya özel müesseselerde ifa edenlerle memuriyetten ayrıldıktan sonra bu işlerde çalışarak yeniden memuriyete girmek isteyenlerin teknik hizmetlerde geçen süresinden bu kanun ve bu kanunun 87 nci maddesinde sözü edilen kurumlarda geçen sürenin tamamı ve geri kalan sürenin 3/4 ü toplamı memuriyette geçmiş sayılarak bu süreler her yılı bir kademe ilerlemesi ve her üç yıl için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir.
2 – Sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfına girenlerden memurluğa girmeden önce yurt içinde veya yurt dışında mesleklerini serbest olarak veya resmi veya özel kurumlarda yapanlarla, memurluktan ayrıldıktan sonra bu işlerde çalışarak yeniden memurluğa girmek isteyenlerin sağlık hizmetlerinde geçen süresinden, bu kanun ve bu kanunun 87 nci maddesinde sözü edilen kurumlarda geçen süreleri ile 196 ncı maddede belirtilen şekilde tespit edilecek mahrumiyet bölgelerinde en az 3 yıl çalışanların veya çalışacak olanların sürelerinin tamamı ve geri kalan sürelerinin 3/4 ü toplamı memurlukta geçmiş sayılarak bu sürelerin her yılı için bir kademe ilerlemesi ve her üç yılı için bir derece yükselmesi verilmek suretiyle değerlendirilir.
3 – Avukatlık hizmetleri sınıfına girenlerin memuriyete girmeden önce veya memurluktan ayrılarak (.)(1) avukatlıkla geçirdikleri sürelerin 3/4 ü memuriyette geçmiş sayılarak, bu sürelerin her yılı bir kademe ilerlemesine ve her üç yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir.
.
5 – Özel okullarda öğretmenlik veya yöneticilik yaptıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı emrinde memuriyet kabul edenlerin özel okullarda geçen hizmet sürelerinin 2/3 ünün her yılı bir kademe ilerlemesine ve her üç yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir.
Yukarıdaki fıkralara göre, değerlendirilecek hizmet süresinden sadece özel sektörde geçen süre 12 yılı geçemez.
.”
Sonuç bağlamında değerlendirmemiz:
Verdiğiniz bilgilere göre Öğretmen olarak 1/1 dereceden emekli olduğunuzu ve daha önce 2200 ek göstergeden yararlandığınızı belirtmektesiniz.
Öğretmenlerin ek göstergelerinin 3600 ek göstergeye yükseltilmeden önce 1 inci derecede olanlar için 3000 ek gösterge idi, ancak 2 nci derecede olanlar için de 2200 ek gösterge idi.
7417 sayılı Kanunla yapılan ek gösterge yükseltme işlemi ile 1 inci derece 3600, 2 nci derece ise 3000 ek göstergeye yükseltilmiştir.
Sizin 1 inci derece 4 üncü kademeye gelmeniz öğretmenlik dışında farklı statülerde geçen hizmetlerinizin değerlendirilmesi sonucu gelmiş olduğunuzu değerlendirmekteyiz.
Şayet, sadece öğretmenlik mesleğinde ve kazanılmış hak aylık sürelerinde değerlendirilecek hizmetlerinizin toplamı ile yapılan intibak işleminde 1 inci dereceye gelmiş iseniz 3600 ek göstergenin uygulanması, ancak bu şekilde intibak işlemi sonucu 2 nci dereceye gelmemiş iseniz 3000 ek göstergenin uygulanması gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Bu bilgileri de net olarak öğrenmeniz için SGK na (Kamu Emeklilik Dairesi Başkanlığı Mithatpaşa Cd. No: 7 Sıhhıye-Ankara) ve emekli olduğunuz Kuruma müracaat etmenizi tavsiye edebiliriz.
No Comments